MỘT SỐ SỰ KIỆN TRONG NGÀY 24 THÁNG 5

Việt Nam

* Lý Bôn còn gọi là Lý Bí quê ở Long Hưng, Thái Bình.

Ông từng làm quan với nhà Lương khi nước ta bị chúng đô hộ. Nhà giàu có, tài gồm văn võ, ít lâu ông cáo quan lui về quê nhà, nuôi chí đánh đuổi giặc. Nhân Thứ sử Giao Châu là Tiêu Tư tàn ác, ông dấy quân đánh đuổi Tiêu Tư, thu phục Thăng Long. Rồi tiến đánh Lâm Ấp, chiêu an dân chúng, tự xưng Nam Đế, đặt hiệu nước là Vạn Xuân, hiệu năm là Thiên Đức trong năm 554.

Nhà Lương lại sai tướng Dương Phiêu và Trần Bá Tiên đem quân xâm lược. Ông chống cự nhiều trận, bị thua, rút quân về đóng ở Hồ Điển Triệt (huyện Lập Thạch). Quân Lương tiến công, ông thất thế chạy vào động Khuất Liêu rồi bệnh mất ngày 24-5-548.

* Đồng chí Hoàng Văn Thụ sinh năm 1906, người dân tộc Tày, quê ở xã Nhân Lý, Văn Yên, Lạng Sơn.

Đồng chí Hoàng Văn Thụ thoát ly gia đình rất sớm, sang Trung Quốc tìm đường cứu nước. Năm 1929, đồng chí được kết nạp vào Đông Dương Cộng sản đảng và được cử về nước gây cơ sở cách mạng ở Lạng Sơn và ở nước ngoài. Năm 1937, đồng chí được cử trực tiếp chỉ đạo phong trào cách mạng ở Cao Bằng, Bắc Cạn, Lạng Sơn,. Sau đó đồng chí vào Xứ uỷ Bắc Kỳ, chỉ đạo phong trào công nhân Hà Nội, Hải Phòng, Uông Bí, Hòn Gai... và được cử làm Bí thư Xứ ủy.

Đồng chí Hoàng Văn Thụ được cử vào ban thường vụ Trung ương, sau đó được cử vào tổng bộ lâm thời mặt trận Việt Minh. Đồng chí có nhiều cống hiến quan trọng, góp phần giữ vững và phát triển lực lượng Cách mạng, trực tiếp chỉ đạo, củng cố phong trào Bắc Sơn, duy trì phát triển các đội du kích.

Tháng 8-1943, đồng chí bị thực dân Pháp bắt ở Hà Nội. Trong ngục, đồng chí luôn nêu cao khí tiết, lòng tin và tinh thần lạc quan. Đồng chí đã dành những ngày còn lại ngắn ngủi của mình để truyền lại kinh nghiệm đấu tranh cho các đồng chí khác. Ngày 24-5-1944, đồng chí bị đế quốc Pháp xử bắn. Trước khi chết, đồng chí hô lớn những khẩu hiệu tỏ lòng tin tưởng sắt đá vào thắng lợi cuối cùng của Cách mạng.

* Ngày 24-5-1945 đã khai mạc Hội nghị dân quân du kích toàn quốc lần thứ nhất.

Mục đích của Hội nghị nhằm thống nhất việc tổ chức dân quân tự vệ và du kích trong cả nước. Trong thư gửi hội nghị, Hồ Chủ tịch đã viết: "Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận kẻ địch hung bạo thế nào, hễ động vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã".

* Ngày 24-5-1962 tại phiên toà xử án của Mỹ Diệm, giáo sư Lê Quang Vịnh, người thanh niên 27 tuổi đã nói thẳng vào bọn bán nước và cướp nước: "Tôi tiếc là không giết được kẻ cầm đầu bọn xâm lược", và hô lớn: "Đả đảo Ngô Đình Diệm" "Đả đảo luật phát xít". Cả bốn thanh niên bị kết án tại phiên toà đều tuyên bố không xin xỏ một điều gì đối với bọn cướp nước và bán nước.

Sau đó, Lê Quang Vịnh, Lê Hồng Tư và một số người nữa bị đày đi Côn Đảo. Suốt 13 năm sống trong nhà Tù Mỹ Ngụy nhưng các anh vẫn không ngừng đấu tranh chống lại bọn đao phủ.

Thế giới

* Ngày 24-5-1540, là ngày sinh của Uyliơm Ghinbớt (William Ginber), người có những công trình nghiên cứu có tính chất mở đầu về hiện tượng từ và đã được đánh giá là nhà khoa học lỗi lạc của nước Anh. Ông là một trong những người đầu tiên đã chấp nhận phương pháp thực nghiệm theo nghĩa hiện đại.

Tác phẩm chính của ông là "De Magnete" trình bày nghiên cứu về các vật thể có từ tính và hút điện. Ông kết luận rằng kim nam châm sở dĩ nằm theo phương Nam - Bắc và chúc xuống phía dưới là vì trái đất đã tác dụng như một thanh nam châm. Những từ "Điện", "Sự hút điện", "Lực điện", "Cực từ" là do ông đưa ra. Ông tán thành quan điểm về sự quay của Trái Đất xung quanh mặt trời. Ông khẳng định các định tính không phải đều ở cách xa Trái Đất như nhau và cho rằng các hành tinh được giữ trên quỹ đạo của chúng ta nhờ một loại lực từ.

Ông mất ngày 30-11-1603.

* Sôlôkhốp, nhà văn hiện đại Nga sinh ngày 24-5-1905. Năm 15 tuổi ông đã tham gia Cách mạng, đấu tranh cho chính quyền Xô Viết. Sau đó ông trở về quê sáng tác văn học. Những tác phẩm của ông phản ánh sâu sắc đời sống của nhân dân Nga, nhất là vùng sông Đông như: "Những câu chuyện sông Đông", "Thảo nguyên xanh". Bộ tiểu thuyết "Sông Đông êm đềm" là bức tranh vĩ đại về cuộc đấu tranh gay gắt giữa thế giới cũ và sự trưởng thành lớn mạnh của thế giới mới. Ông đã nhận giải thưởng Quốc gia với tác phẩm này. Năm 27 tuổi ông xuất bản bộ tiểu thuyết "Đất vỡ hoang" viết về công cuộc cải cách nông thôn.

Trong cuộc chiến tranh thế giới lần thứ hai ông có các tác phẩm "Khoa học căm thù", "Họ chiến đấu vì Tổ quốc", "Số phận con người".

Sôlôkhốp là người lao động sáng tạo có nhiều cống hiến to lớn cho văn học Xô Viết. Năm 1965 ông nhận giải thưởng Nôbel về văn học. Năm 1967 ông được phong tặng danh hiệu anh hùng LĐXHCN. Ông còn là một nhà hoạt động xã hội chính trị nhiệt thành. Ông là Viện sĩ Viện Hàn Lâm khoa học, đại biểu Xô Viết tối cao, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Ông mất vào ngày 21-2-1984.