Mỹ, Ả-rập Saudi nhất trí ngăn chặn Iran thủ đắc vũ khí hạt nhân
 |
| Tổng thống Mỹ Joe Biden (giữa) chụp ảnh cùng các nhà lãnh đạo các nước vùng Trung Đông trong Hội nghị thượng đỉnh An ninh và Phát triển Jeddah (GCC+3) tại một khách sạn ở Jeddah, Ả-rập Saudi, ngày 16 tháng 7, 2022. |
Mỹ và Ả-rập Saudi nhất trí về tầm quan trọng của việc ngăn chặn Iran "thủ đắc vũ khí hạt nhân" trong một chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden, một thông cáo chung do hãng thông tấn nhà nước Ả-rập Saudi (SPA) cho biết.
Thông cáo nói ông Biden cũng khẳng định Mỹ tiếp tục cam kết hỗ trợ "an ninh và phòng thủ lãnh thổ của Ả-rập Saudi, và tạo điều kiện cho Vương quốc này có được các năng lực cần thiết để bảo vệ người dân và lãnh thổ của mình trước các mối đe dọa từ bên ngoài."
Tehran và Riyadh, hai cường quốc hàng đầu theo hai nhánh Hồi giáo Shia và Sunni ở Trung Đông, đã cắt đứt quan hệ vào năm 2016 vì ủng hộ các phe đối nghịch trong các cuộc chiến ủy nhiệm khắp khu vực, từ Yemen đến Syria và các nơi khác.
Ả-rập Saudi và Mỹ nhấn mạnh sự cần thiết phải ngăn chặn hơn nữa sự can thiệp của Iran vào "việc nội bộ của các quốc gia khác, việc nước này hỗ trợ khủng bố thông qua các thế lực ủy nhiệm vũ trang, và nỗ lực của nước này làm xáo trộn an ninh và ổn định của khu vực," thông cáo nói.
Cả hai bên nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì dòng chảy thương mại tự do thông qua các tuyến đường thủy quốc tế chiến lược như Bab al-Mandab và Eo biển Hormuz.
Năm 2015, Iran kí một thỏa thuận với sáu cường quốc để hạn chế chương trình hạt nhân của mình khiến việc thủ đắc vũ khí khó khăn hơn, đổi lại họ được giảm bớt các chế tài kinh tế. Iran nói chương trình hạt nhân của họ chỉ nhằm phát triển năng lượng nguyên tử dân dụng.
Năm 2018, Tổng thống Mỹ khi đó là Donald Trump rút Mỹ khỏi hiệp ước này, nói rằng hiệp ước này chưa đủ để ngăn Iran phát triển vũ khí hạt nhân.
Iran kể từ đó đã tăng cường một số hoạt động hạt nhân, đặt ra thời hạn cho nỗ lực quay trở lại thỏa thuận trong các cuộc đàm phán giữa các cường quốc phương Tây và Tehran ở Vienna.
Nhận xét
Saudi và Do-Thái có chiều hủỏ́ng họ̉p tác bảo vệ an ninh khu vực đối đầu với Iran. Chuyện chiến lược an ninh Trung Đông như thế này đã mạnh nhé hình thành tủ̀ thỏ̀i Donald Trump chủ không mới mẻ gì. Mỹ có chiều hướng đóng của đệ Ngũ Hạm Đội ỏ̉ Biển Đỏ để dồn lực lượng hải quân về Châu Á, theo chương trình xoay trục Á Châu của Mỹ.
Mỹ có thành công hay không trong nỗ lực yêu cầu Saudi gia tăng sản xuất dầu thô giữa lúc khủng hoảng nhiên liệu toàn cầu mới là mục đích chính của Joe Biden công du Trung Đông.
Saudi Arabia and Israel are willing to cooperate to protect regional security against Iran. The story of a Middle East security strategy like this, which has been strong enough to form the heart of Donald Trump, is not new. The US tends to close the Fifth Fleet in the Red Sea to focus its naval forces on Asia, according to America's Asia pivot program.
Whether or not the United States succeeds in its efforts to ask Saudi Arabia to increase crude oil production amid the global fuel crisis is Joe Biden's main purpose of his trip to the Middle East.
Cuộc chiến ở Syria không còn là Cách Mạng Hoa Nhài nữa mà là sự đụng độ giữa phe Su Ni do Ả Rập Xê Út lãnh đạo và phe Si Ai do Iran lãnh đạo. Mỹ tuy có can thiệp và Syria nhưng xem chừng ra chỉ để cho hai phe Hồi Giáo đánh nhau ngang sức. Khi Ả Rập Xê Út đánh sụt giá dầu hỏa để giết chết Nga và Iran thì ông Obama lại thỏa thuận với Iran cho Iran hoãn chế tạo vũ khí hạt nhân 10 năm, đổi lại các nước Tây Phương bỏ bớt cấm vận cho Iran. Nhờ thế Iran thoát khỏi khó khăn do giá dầu sụt thấp. Ả Rập Xê Út rất tức giận vì thỏa thuận này, vì nó cứu sống Iran. Đối với Mỹ, Iran bị sụp đổ thì Ả Rập Xê Út làm bá chủ khối Hồi Giáo thì trở thành một thế lực rất mạnh ở Trung Đông, không có lợi cho Mỹ.
The Muslim countries today have oil money, buy weapons, so they have become a powerful bloc in the world. But in the bloc split in two with Saudi Arabia wanting to lead the Sunni Muslim faction and Iran wanting to lead the Si Ai Muslim faction. The rivalry between the two Muslim factions dates back centuries to the presence of Westerners in the Middle East.
The war in Syria is no longer a Jasmine Revolution but a clash between the Saudi-led Sunni faction and the Iran-led Si Ai faction. Although the US has intervened and Syria, it seems that it only allows the two Muslim factions to fight equally. When Saudi Arabia dropped the price of oil to kill Russia and Iran, Obama agreed with Iran to give Iran a 10-year delay in nuclear weapons production, in return for Western countries to ease sanctions for Iran. Thanks to that, Iran got rid of difficulties caused by low oil prices. Saudi Arabia is furious about this deal, because it saves Iran's life. For the United States, Iran collapsed, Saudi Arabia became the hegemon of the Islamic bloc, becoming a very powerful force in the Middle East, not beneficial to the US.
Dù là cái cớ của ông Bin Salman có đúng hay không thì cũng có nghĩa là Saudi Arabia sẽ không tăng sản lượng dầu để giúp Mỹ trong việc giảm lạm phát, giảm giá xăng và làm thiệt hại cho Nga. Chuyến đi của ông Joe Biden có lẽ đã không thành công.
Có lẽ ông Bin Salman không muốn hợp tác với chính quyền Joe Biden vì chính quyền này nêu lên vấn đề nhân quyền mà đợi cho ông Donald Trump quay trở lại chính quyền vào năm 2024.
Saudi Crown Prince Bin Salman stated that Saudi Arabia is no longer able to increase oil production, but needs to invest more, until 2027 can increase oil production.
Whether Bin Salman's excuse is correct or not, it also means that Saudi Arabia will not increase oil production to help the US in reducing inflation, lowering gasoline prices and hurting Russia. Joe Biden's trip probably didn't work out.
Perhaps Mr. Bin Salman does not want to cooperate with the Joe Biden administration because this administration raises the issue of human rights and waits for Donald Trump to return to the administration in 2024.