Kiến nghị khẩn cấp

 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do -  Hạnh phúc

...o0o...

     

KIẾN NGHỊ KHẨN CẤP

V/v hủy bỏ Điều 292 Bộ Luật Hình sự 2015 (có hiệu lực từ 01/07/2016) vì nội dung Điều luật này đi ngược lại chính sách khuyến khích - phát triển doanh nghiệp, đặc biệt là khởi nghiệp.

Kính gửi:        

Bà Nguyễn Thị Kim Ngân - Chủ Tịch Quốc Hội

Ông Nguyễn Xuân Phúc - Thủ Tướng Chính Phủ

Ông Vương Đình Huệ, Phó Thủ Tướng Chính Phủ

Ông Vũ Đức Đam - Phó Thủ Tướng Chính Phủ

Ủy Ban Pháp Luật Của Quốc Hội

Ủy Ban Tư Pháp Của Quốc Hội

Ông Lê Thành Long - Bộ Trưởng Bộ Tư Pháp

Ông Tô Lâm – Bộ Trưởng Bộ Công An

Ông Trương Minh Tuấn – Bộ Trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông

                        

Chúng tôi, những người ký tên dưới đây là những người trực tiếp hoặc quan tâm đến hoạt động kinh doanh, dịch vụ liên quan trên mạng máy tính, mạng viễn thông. Chúng tôi đặc biệt quan tâm đến môi trường kinh doanh tại Việt Nam, đặc biệt là các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp, đối tượng đang được Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam quan tâm và khuyến khích phát triển trong thời gian vừa qua.

Căn cứ Điều 28 Hiến pháp 2013:

“1. Công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của cơ sở, địa phương và cả nước.

2. Nhà nước tạo điều kiện để công dân tham gia quản lý nhà nước và xã hội; công khai, minh bạch trong việc tiếp nhận, phản hồi ý kiến, kiến nghị của công dân”.

Chúng tôi xin trình bày một số quan ngại sau liên quan đến Điều 292 Bộ Luật Hình Sự 2015 (BLHS 2015):

1.         Tại Hội nghị Thủ tướng gặp gỡ doanh nghiệp vào ngày 29/4/2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh doanh nghiệp tư nhân là động lực của nền kinh tế, và đặc biệt khuyến khích khởi nghiệp để Việt Nam thành quốc gia khởi nghiệp, trong đó khởi nghiệp sáng tạo giữ vai trò quan trọng. Nghị quyết 35 của Chính phủ đã tuyên bố một trong các nguyên tắc phát triển doanh nghiệp là không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng Điều 292 BLHS 2015 về tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông có thể là những quy định làm vô hiệu hóa những chủ trương, chính sách trên của Chính phủ.

2.         Theo điều 292 BLHS 2015, người cung cấp dịch vụ trái phép (không có giấy phép hoặc không đúng nội dung được cấp phép) trên mạng máy tính, mạng viễn thông nếu thu lợi trên 50 triệu đồng hoặc doanh thu trên 500 triệu đồng, tùy theo mức độ có thể bị phạt đến 5 năm tù giam hoặc phạt tiền đến 5 tỷ đồng, tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. Đây là quy định hình sự hóa những việc kinh tế, dân sự. Nhà đầu tư, kinh doanh, khởi nghiệp rất hoan nghênh Quốc hội đã hủy bỏ tội danh Kinh doanh trái phép (Điều 159 BLHS 1999), đáng tiếc Điều 292 BLHS này thực chất quy định tội danh kinh doanh trái phép riêng cho lĩnh vực cung cấp dịch vụ trên mạng máy tính, mạng viễn thông, thậm chí mức độ còn nghiêm khắc hơn so với điều 159 BLHS 1999. Cộng đồng khởi nghiệp tại Việt Nam sẽ là đối tượng bị chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ điều luật này vì mạng máy tính, mạng viễn thông là phương tiện, công cụ kinh doanh của đa số doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam trong hầu hết các lĩnh vực và là xu hướng chung của thế giới.

3.         Theo Nghị định 118/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đầu tư 2014, có 267 ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Điều 292 BLHS 2015 hình sự hóa những hành vi kinh doanh không có giấy phép (hoặc không đúng nội dung giấy phép) trên mạng máy tính (được hiểu là mạng internet), mạng viễn thông, trong khi không hình sự hóa phần lớn những hành vi tương tự của các ngành nghề kinh doanh có điều kiện khác là không công bằng, khiến giới đầu tư, kinh doanh, khởi nghiệp cho rằng Nhà nước phân biệt đối xử, hạn chế những người cung cấp dịch vụ trên mạng internet so với ngành nghề khác, đi ngược với chính sách thúc đẩy công nghệ thông tin của Nhà nước và Chính phủ.

4.         Điều 292 BLHS 2015 có mức xử phạt nặng hơn so với tội kinh doanh trái phép đã được bãi bỏ. Theo đó, mức phạt cao nhất mà người phạm tội có thể nhận được là phạt tù đến 05 năm hoặc phạt tiền đến 5.000.000.000 đồng (trong khi đó, mức phạt cao nhất cho người phạm tội kinh doanh trái phép theo Bộ luật hình sự cũ chỉ là phạt tù đến 2 năm). Ngoài ra, người phạm tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo Bộ luật hình sự 2015 còn có khả năng bị cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định đến 5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản. Đây là mức phạt quá nặng cho các hình thức vi phạm thủ tục. Nếu như tội danh hình sự kinh doanh trái phép đã được coi là một trong những nguyên nhân khiến một phần lớn người dân không dám kinh doanh, đầu tư hoặc kinh doanh, đầu tư trong sự sợ hãi, và hậu quả là một nền kinh tế tư nhân chưa phát huy được sức mạnh đáng có, nay tội danh cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông, với hình phạt nặng hơn, sẽ trở thành một nguyên nhân quan trọng kìm hãm sự phát triển của các ngành nghề dịch vụ trên mạng nói riêng, và ngành công nghệ thông tin nói chung tại Việt Nam.

5.         Theo như quy định của pháp luật Việt Nam, phần lớn các dịch vụ cung cấp trên mạng internet, do có tương tác giữa người sử dụng với nhau, sẽ được coi là mạng xã hội. Với các điều kiện như hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp khởi nghiệp đều không đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ mạng xã hội hoặc nếu xin phép phải mất 6 – 12 tháng hoặc thậm chí không thể xin phép được. Bản chất của khởi nghiệp là đang trong quá trình thử nghiệm, hoàn thiện mô hình kinh doanh và tỷ lệ thất bại rất cao. Chính vì vậy, hầu hết doanh nghiệp khởi nghiệp phải triển khai dịch vụ trước khi xin giấy phép. Nhưng nếu họ thành công, có lợi nhuận trên 50 triệu đồng hoặc doanh thu trên 500 triệu đồng, chiểu theo Điều 292 BLHS 2015, họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Rõ ràng, với thực tế này hoặc các doanh nghiệp khởi nghiệp phải chấp nhận chết yểu hoặc chuyển sang các nước khác đặt server nhưng vẫn cung cấp dịch vụ ngầm hoặc biến tướng ở Việt Nam, trong khi đóng thuế ở nước ngoài.

6.         Một thực tế khác là nhiều dịch vụ trên mạng internet được cung cấp từ cá nhân, tổ chức nước ngoài vào Việt Nam, họ vẫn thu tiền của người sử dụng Việt Nam và Nhà nước Việt Nam khó có thể quản lý, đánh thuế họ. Với Điều 292 BLHS 2015, cũng khó truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài này, trong khi do lo sợ Điều 292 BLHS 2015 cũng như do thực tế như đã nêu trên, càng ít doanh nghiệp và cá nhân Việt Nam cung cấp dịch vụ tương tự một cách hợp pháp. Nói cách khác, Điều 292 BLHS 2015 chỉ khiến các doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam càng không dám phát triển, để lại thị trường màu mỡ cung cấp dịch vụ trên internet cho cá nhân, tổ chức nước ngòai chiếm lĩnh, khiến tương lai phát triển công nghệ Việt Nam ngày càng mờ mịt, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển kinh tế của đất nước.

7.         Điều 292 BLHS không phân biệt vi phạm cố ý và vi phạm vô ý. Ngoài ra, điều luật này cũng không phân biệt những vi phạm gây tác hại xấu đến xã hội và những vi phạm không gây tác hại xấu. Việc gộp toàn bộ các vi phạm cung cấp dịch vụ trên mạng trái phép để xử lý hình sự là quá rộng lớn. Xử lý hình sự, bao gồm phạt tù, là hình thức xử lý nặng và có tính chất răn đe cao. Pháp luật chỉ nên hình sự hóa những sai phạm mang tính chất gian dối, khuynh đảo để trục lợi, còn những sai phạm mang tính chất sơ suất mà không gây hậu quả nghiêm trọng thì không nên hình sự hóa, mà chỉ áp dụng biện pháp xử lý hành chính.

Với những quan ngại trên, chúng tôi rất mong các vị Lãnh đạo của Quốc hội, Chính phủ xem xét kiến nghị sau của chúng tôi:

Cần hủy bỏ Điều 292 BLHS 2015 với nội dung như hiện nay càng sớm càng tốt. Theo nguyên tắc công dân có quyền kinh doanh những dịch vụ hàng hóa không bị cấm và không hình sự hóa các hoạt động kinh doanh, việc cung cấp các dịch vụ không bị cấm thông qua mạng máy tính, mạng viễn thông mà không có giấy phép hoặc không đúng nội dung được cấp phép chỉ là vi phạm về thủ tục, bị xử lý hành chính ở mức độ nhất định. Nếu người cung cấp dịch vụ có hành vi trốn thuế hoặc cung cấp dịch vụ cấm hoặc có hành vi tội phạm khác thì sẽ bị xử lý theo những điều luật tương ứng của BLHS 2015.

Vì môi trường kinh doanh ở Việt Nam, vì sự phát triển của doanh nghiệp Việt Nam và vì tương lai kinh tế Việt Nam được phát triển hiện đại, bền vững, chúng tôi kêu gọi và mong đợi Quốc hội và các cơ quan chức năng xem xét những nội dung kiến nghị trên ngay trong kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa 14 vào tháng 7 này.

Trong khi chờ đợi Quốc hội xem xét về Điều 292 BLHS, chúng tôi kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Công An chỉ đạo các cơ quan điều tra đặc biệt thận trọng xem xét những vụ việc được coi có liên quan đến Điều 292 BLHS này, tránh gây tâm lý bất an về môi trường kinh doanh trong cộng đồng doanh nghiệp.

Trân trọng.

Những người kiến nghị

Các bạn vào theo link này -Wakeitup.net để ký cùng kiến nghị