Tản Mạn Về Café Ở Sài Gòn

Một buổi sáng chủ nhật, khi còn đang ngủ vùi, nhận được tin nhắn của người bạn thân với nội dung chỉ vỏn vẹn: "Cafe nha"... Và, với rất nhiều người đã bắt đầu một ngày nghỉ như thế. Còn với riêng tôi, gương mặt để Sài Gòn trở nên quyến rũ nhất có lẽ chính là các quán café ấy.

Những người bạn của tôi ở Hà Nội vẫn nói đùa rằng: café là "đặc sản" của Sài Gòn bởi không ở đâu quán café có nhiều khuôn mặt, nhiều phong cách như thế. Sự đa dạng, mỗi nơi mỗi vẻ đã làm cho những ai đã đến một lần sẽ không thể quên được. Những ngày mưa, từng giọt café rơi chậm chậm như lắng đọng thời gian. Những ngày nắng, bên khung cửa, café như bỏ lại đâu đó dòng đời tất bật.

Trong muôn ngàn khuôn mặt, hệ thống Café Trung Nguyên có lẽ là "kẻ" trung thành nhất. Chỉ cần ra đường là có thể bắt gặp trên khắp các phố phường Sài Gòn. Café Trung Nguyên có hẳn một điểm tựa mang tính triết học: Sáng Tạo. Bởi vậy mà anh chàng nhà thơ râu tóc bù xù nhưng đầy ấn tượng, quảng cáo cho Café Trung Nguyên và được hiểu là đang sáng tạo bên ly café bốc khói. Và cũng chính vì thế mà bước vào bất kỳ một quán nào trong cái dây chuyền café này, ta đều bắt gặp một bản thực đơn giống hệt nhau với đủ 8 loại cà phê, từ "Sáng Tạo 1" đến "Sáng Tạo 8". Riêng đối với những khách sành uống café, vào một quán Trung Nguyên, họ bỏ lại đằng sau những ý nghĩa triết học của cà phê và thường chỉ gọi vắn tắt: "Cho một 8 đá!" là đủ. Nó có nghĩa là một ly café có bỏ đá thuộc loại "Sáng Tạo 8”.

Quán café, ngồi uống café có lẽ là một thú, một nét đẹp trong văn hóa ẩm thực cũng như góp phần tạo ra nhiều không gian đẹp cho Sài Gòn. Từ những quán café với phong cách rất Tây như hệ thống Highlands Coffee, Soho, BUD’S, The Coffee Bean & Tea Leaf,… với những thương hiệu café nổi tiếng trên thế giới như Starbucks… đến những không gian rất cổ kính, rất Việt như Trầm, Nirvana, Lối Về… Có những nơi phảng phất thời gian của “một thời vang bóng” với vẻ đẹp của kiểu kiến trúc Pháp như Trắng & Đen, Serenata, Một Thuở, Hideaway… thì lại có những không gian sân vườn rộng lớn như Thủy Trúc, Vườn Kiểng, Contry House, Du Miên, Miền Đồng Thảo, Cõi Riêng…  Có những nơi không gian được dành riêng cho những người có lối nghe nhạc rất riêng như Yoko, Hard Rock  – chuyên nghe Rock, Acoustic – rock ballad, Rock ‘n’ Roll, Jazz Clup – chuyên biểu diễn nhạc jazz live, Era, Hi-End với không gian và giàn máy nghe nhạc theo phong cách Hi-end khá chuẩn. Từ nghe nhạc thì lại đến có quán café phong cách phòng trà, có ca sĩ hát live như Ân Nam, Đồng Dao, Không Tên, ATB, Phong Nguyệt…

Một ngày không bận rộn nhiều, ngồi café vỉa hè ngắm "thiên hạ" qua lại trên đầu đường Đồng Khởi, trước toà nhà Metropolitan sẽ thấy cuộc sống thật bình yên giữa thành phố ồn ào, sôi động. Tại đây, du khách có thể thong thả nhấp từng "ngụm đắng" trong cái se se buổi sáng hiếm hoi, ít khi bắt gặp. Lui xuống phía dưới chút nữa, gần khu trung tâm là những tiệm café một thời lừng lẫy danh tiếng của Sài Gòn xưa cũ như Givral, Brodard. Hai tiệm cà phê này nằm ở vị trí đắc địa, xế ngay nhà hát thành phố. Nó nổi tiếng là do đám nhà văn và ký giả trong nước, ngoài nước thường tập trung ở đây để săn tin thị trường. Nhà văn thì thường ngồi bên Givral, trong khi đám nhà báo tụ tập ở Brodard, Givral thường được giới trẻ lựa chọn, trong khi những người thuộc lứa tuổi trung niên ở Sài gòn vẫn ưa ngồi bên ly cà phê ở Brodard, nhấm nháp cái hương vị xưa cũ của một thời.

Rất nhiều người xa Sài Gòn đều nhớ đến thương hiệu kem Bố Gìa, một thương hiệu kem có từ trước những năm 1975. Vậy nên mỗi khi có dịp đến Bố Gìa, tôi cũng thích nhìn ngắm những tủ sách với những cuốn sách mãi mãi đi cùng năm tháng như Cuốn theo chiều gió, Jane Eyre, Bố Gìa, Bác sĩ Zhivago…

Có những quán café mang đến cho Sài Gòn một phong cách kiến trúc hoàn toàn mới lạ như Up – phong cách Upside Down design. Vào đây tất cả đều bị… lộn ngược. Từ ngôi nhà, cửa sổ, đèn treo tường, kệ, bàn ghế… Có những quán mở cửa theo giờ quy định nhưng cũng có những nơi mở cửa suốt đêm như Không Gian trên Nguyễn Văn Cừ…

Điều không thể thiếu khi nhắc đến café Sài Gòn chính là âm nhạc khi mỗi quán đều cố gắng tạo ra một phong cách riêng. Bạn tôi ở Hà Nội vào Sài Gòn nói rằng, khi đi café mà được nghe ca sĩ, nhạc công hằng đêm vỗ guita thùng bập bùng, với các bản nhạc nhạc đồng quê của Việt Nam, với những ca khúc nặng một niềm hoài nhớ xưa cũ thật thú vị. Bởi ở Hà Nội rất hiếm những quán café có phong cách thế. Hát rằng: "Đêm nhớ về Sài Gòn - Nhớ bạn bè thèm ngồi bên nhau - Nhắc chuyện đời chuyện ngày xưa sau..." Đang ở Sài gòn mà nhớ về Sài Gòn. Vậy mới lạ!

Nếu kể về các quán café tại Sài Gòn thì có thể kể cả ngày không hết. Ở nhiều năm cũng khó mà đi hết được…

Và người sống ở Sài Gòn ngồi quán café để làm gì?

Gặp gỡ bạn bè, người thân, làm việc, gặp gỡ đối tác làm ăn, để giải trí, nghe nhạc… Và cứ như thế, nhiều quán café đã trở thành kỷ niệm cho những người yêu mến mảnh đất hiền hòa này.

Sài Gòn muôn mặt. Quán café ở Sài Gòn có đủ khả năng để chiều lòng tất cả mọi người. Để rồi, nếu chỉ là người khách qua thành phố một lần, khi nghĩ đến sự tất tả, những sôi động của một cuộc sống không ngừng đổi thay, những café thanh vắng, café ồn ào cùng vị đắng... Và khi đó, nỗi nhớ chợt dâng đầy... Còn tôi, tôi yêu những lúc ngồi một mình trong góc quán vắng không người, yêu những câu nhạc Trịnh da diết vô thường, yêu những tình khúc Ngô Thụy Miên dìu dặt, yêu những khoảnh khắc nhìn lại muôn mặt đời thường qua lăng kính khi từng giọt café đậm đặc chậm rơi! Hay ngược lại, bạn thích ồn ào, sôi động? Chỉ cần bạn đi là sẽ đến.